The White Lotus ซีซั่น 3: คลื่นลูกใหม่แห่งเศรษฐกิจสร้างสรรค์ไทย
หลังการออกอากาศของ The White Lotus ซีซั่น 3 ซึ่งใช้ประเทศไทยเป็นโลเคชัน พร้อมการเดบิวต์ของลิซ่า-ลลิษา มโนบาล ในฐานะนักแสดงที่กลายเป็นกระแสไปทั่วโลก ก็ได้ส่งผลกระทบเชิงบวกต่อเศรษฐกิจสร้างสรรค์ของไทยในระดับปรากฏการณ์
การประกาศเลือกประเทศไทยเป็นสถานที่ถ่ายทำซีรีส์ดัง The White Lotus ซีซั่น 3 ของ HBO เป็นการส่งสัญญาณที่ชัดเจนถึงความสำคัญของประเทศไทยในเวทีโลก จากความสำเร็จอย่างท่วมท้นของ 2 ซีซั่นแรกที่ถ่ายทำในฮาวาย (สหรัฐอเมริกา) และซิซิลี (อิตาลี) การมาเยือนของทีมงานระดับโลก ไม่เพียงแต่จะสร้างผลกระทบทางเศรษฐกิจโดยตรง แต่ยังก่อให้เกิดการขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (Creative Economy) ในวงกว้าง และสร้างภาพลักษณ์ใหม่ให้การท่องเที่ยวไทยในสายตาชาวโลก โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่เศรษฐกิจไทยกำลังเผชิญหน้ากับความท้าทายในหลากหลายมิติ
The White Lotus Phenomenon: เมื่อวงการบันเทิงสะท้อนเศรษฐกิจจริง
จากชายหาดอันอบอุ่นของฮาวายไปจนถึงวิลลาสุดหรูในอิตาลี ถึงเวลาแล้วที่ประเทศไทยจะเปล่งประกายในฐานะจุดหมายปลายทางด้านการท่องเที่ยวระดับโลก หลังจากที่ The White Lotus ทั้ง 2 ซีซั่นก่อนหน้าได้ปฏิวัติวงการท่องเที่ยวระดับลักชัวรีมาแล้ว ปรากฏการณ์นั้นกำลังเกิดขึ้นกับประเทศไทยในฐานะสถานที่ถ่ายทำของซีซั่น 3 อิทธิพลจาก The White Lotus Phenomenon ส่งผลให้นักท่องเที่ยวจากทั่วทุกมุมโลกฝันอยากจะเดินทางมาพักผ่อนในรีสอร์ตสุดหรู และสัมผัสประสบการณ์แบบเดียวกับตัวละครในซีรีส์ The White Lotus ดูสักครั้ง
The White Lotus ไม่ได้มีดีแค่เรื่องราวที่ซับซ้อนและดราม่าของตัวละคร หากแต่ยังนำเสนอสถานที่พักผ่อนตากอากาศที่สวยงามและไลฟ์สไตล์แบบลักชัวรีที่มีเสน่ห์อย่างร้ายกาจ The White Lotus เป็นซีรีส์แนวตลกร้ายเสียดสีสังคม ว่าด้วยเรื่องราวดราม่าของตัวละคร 2 กลุ่ม คือนักท่องเที่ยวที่มาพักผ่อนในเมืองตากอากาศสุดหรู และเรื่องราวชีวิตของพนักงานโรงแรม ที่ต่างฝ่ายต่างก็ต้องเผชิญกับฉากชีวิตหวานปนขมในมุมที่แตกต่างกันไป
Aimee Lou Wood, Charlotte Le Bon, Patrick Schwarzenegger
(Fabio Lovino / HBO / press.wbd.com)
สิ่งที่น่าสนใจไปกว่านั้น คือซีรีส์ทั้ง 2 ซีซั่นได้สร้างผลกระทบเชิงบวกต่อการท่องเที่ยวและเศรษฐกิจของเมืองตากอากาศชื่อดังระดับโลก ดังเช่นที่ The White Lotus ซีซั่น 2 ซึ่งส่งผลให้ยอดจองโรงแรม Four Seasons San Domenico Palace เต็มถึง 6 เดือน บ้างก็ว่า มันเป็น “Cultural Phenomenon” หรือปรากฏการณ์ทางวัฒนธรรมที่เกิดจากกระแสความนิยมของซีรีส์อันนำไปสู่ค่านิยมใหม่ ส่งผลให้แฟน ๆ อยากเดินทางไปเยี่ยมชมสถานที่ถ่ายทำ เข้าพักในโรงแรมเดียวกัน และเที่ยวตามรอยซีรีส์ ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงอิทธิพลที่ The White Lotus Effect มีต่อการท่องเที่ยวทั่วโลก
นั่นอาจเป็นข่าวดีที่ The White Lotus ซีซั่น 3 ตัดสินใจเลือกประเทศไทยเป็นสถานที่ถ่ายทำแห่งใหม่ เพื่อนำเสนอวัฒนธรรม สถานที่ท่องเที่ยว และความสวยงามทางธรรมชาติของไทย ซึ่งต้องขอบคุณ Mike White ผู้กำกับฯ ที่ตกหลุมรักประเทศไทยตั้งแต่เข้ามาถ่ายทำรายการ The Amazing Race จนสามารถเฉือนเอาชนะคู่แข่งที่น่ากลัวอย่าง “ญี่ปุ่น” ในนาทีสุดท้าย แน่นอนว่า The White Lotus ซีซั่น 3 ส่งผลกระทบต่อภาคการท่องเที่ยวของไทยอย่างรวดเร็ว หลังจากมียอดวิววันแรกถึง 2.4 ล้านคน เพิ่มขึ้น 57% เมื่อเทียบกับซีซั่นที่ผ่านมา พร้อมกับยอดการค้นหาที่พักในเมืองไทยที่เพิ่มขึ้นในทันที
ยิ่งการปรากฏตัวของ “ลิซ่า-ลลิษา มโนบาล” ซูเปอร์สตาร์ระดับโลกชาวไทย ยิ่งส่งเสริมให้ The White Lotus Phenomenon ทรงอิทธิพลต่อผู้ชมและฐานแฟนคลับทั่วโลกของเธอมากขึ้น ซึ่งคงไม่ผิดนักหากจะกล่าวว่า ซีรีส์เรื่องนี้ขับเคลื่อนเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ทั้งทางตรงและทางอ้อม ราวกับพายุหมุนลูกใหม่ที่ถาโถมเข้ามาเมืองไทยในชั่วข้ามคืน
(Fabio Lovino / HBO / press.wbd.com)
ผลกระทบทางตรงต่อเศรษฐกิจไทย: มูลค่ามหาศาลจากการผลิต
ข้อมูลจากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) เปิดเผยว่า นับตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม 2564 ถึง 16 มีนาคม 2565 มีภาพยนตร์ต่างประเทศเดินทางเข้ามาถ่ายทำในประเทศไทยถึง 86 เรื่อง จาก 33 ประเทศทั่วโลก สร้างรายได้เข้าประเทศถึง 4.24 พันล้านบาท ส่งผลให้เกิดการลงทุนหมุนเวียนในเศรษฐกิจไทยเพิ่มขึ้นประมาณ 900-1,200 ล้านบาทต่อปี รวมถึงการจ้างงานเพิ่มกว่า 800 อัตราต่อปี
โดยเฉพาะการถ่ายทำซีรีส์ระดับพรีเมียมอย่าง The White Lotus ที่มีการลงทุนสูงถึงตอนละ 2-3 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ 70-100 ล้านบาท) ใช้เวลาถ่ายทำในประเทศไทยราว 4-6 เดือน ใน 5 โลเคชันสำคัญ ได้แก่ เกาะสมุย ภูเก็ต พังงา กรุงเทพมหานคร และปทุมธานี ก่อให้เกิดการจ้างงานในอุตสาหกรรมภาพยนตร์ท้องถิ่นกว่า 300 ตำแหน่ง ตั้งแต่ทีมงานด้านเทคนิค ทีมศิลป์ ช่างแต่งหน้า ช่างภาพ ไกด์ท้องถิ่น จนถึงนักแสดงสมทบชาวไทย
นอกจากนี้ ยังมีการใช้จ่ายด้านที่พัก อาหาร การเดินทาง และสถานที่ถ่ายทำ ซึ่งคาดว่าจะสร้างรายได้โดยตรงให้กับผู้ประกอบการในท้องถิ่นไม่ต่ำกว่า 500 ล้านบาท โดยเฉพาะในพื้นที่ที่เป็นโลเคชันหลักอย่างเกาะสมุย ภูเก็ต และกรุงเทพมหานคร ทั้งยังเป็นการโปรโมตการท่องเที่ยวไทยสู่สายตาผู้ชมทั่วโลกโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย นี่อาจเป็นผลกระทบทางตรงต่อเศรษฐกิจไทยจากการถ่ายทำซีรีส์ระดับโลกเพียงเรื่องเดียวอย่าง The White Lotus ของ HBO
ลลิษา มโนบาล และ เทม ทับทิมทอง
(Fabio Lovino / HBO / press.wbd.com)
ผลกระทบทางอ้อม: การยกระดับอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ไทย
การเข้ามาของทีมงานระดับโลกเปรียบเสมือน “โรงเรียนเคลื่อนที่” สำหรับบุคลากรในอุตสาหกรรมภาพยนตร์ไทย การได้ร่วมงานกับผู้กำกับฯ ชื่อดังอย่าง Mike White และทีมงานมืออาชีพจาก HBO ช่วยยกระดับมาตรฐานการผลิตและถ่ายทอดองค์ความรู้ใหม่ ๆ สู่วงการภาพยนตร์ของไทยอย่างแน่นอน ที่สำคัญการนำเสนอวัฒนธรรมและสถานที่ท่องเที่ยวไทยผ่านมุมมองของผู้สร้างระดับโลก ย่อมจะช่วยสร้างซอฟต์พาวเวอร์ให้ประเทศไทยในระยะยาว เช่นเดียวกับที่ซีรีส์เกาหลีได้สร้างกระแสความนิยมให้กับวัฒนธรรมเกาหลีไปแล้วทั่วโลก
หากจะมองให้ลึกลงไปถึงอุตสาหกรรมอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการถ่ายทำ ไม่ว่าจะเป็นโรงแรม รีสอร์ต บ้านพักตากอากาศสุดหรู ร้านอาหารระดับพรีเมียม และบริษัททัวร์ ซึ่งต่างก็ได้รับผลกระทบทางอ้อมในเชิงบวก ได้แก่
- ยอดจองที่พักเพิ่มขึ้น ข้อมูลจากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) เปิดเผยว่า The White Lotus ซีซั่น 3 ส่งผลให้ยอดการค้นหาที่พักในเกาะสมุยเพิ่มขึ้น 12% รวมถึงได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวอเมริกัน เพิ่มขึ้นเกือบ 2 ใน 3 หรือราว 65% ส่งผลให้ประเทศไทยติด 1 ใน 5 ประเทศแรกของโลกที่มีการค้นหาที่พัก (เกาะสมุย) ผ่านแพลตฟอร์ม Agoda มากที่สุด
- สถานที่ถ่ายทำภาพยนตร์กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยว ตั้งแต่รีสอร์ตหรูริมทะเล ไปจนถึงสถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยม สถานที่หลายแห่งที่ปรากฏในซีรีส์ล้วนได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวทั่วโลกอย่างมาก แล้วยังแผ่ขยายไปจนถึงเมืองท่องเที่ยวใกล้เคียงและธุรกิจในท้องถิ่น เช่น ร้านอาหาร บาร์ คาเฟ่ หรือบริษัทนำเที่ยว ฯลฯ
- การส่งเสริมวัฒนธรรมและการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ด้วยวัฒนธรรมอันรุ่มรวยของประเทศไทยและธรรมชาติที่สวยงามกำลังได้รับความสนใจอย่างมาก นักท่องเที่ยวต้องการเรียนรู้เกี่ยวกับประเพณีพื้นเมือง เพลิดเพลินกับอาหารไทย และดื่มด่ำไปกับประสบการณ์การท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่สวยงาม สิ่งเหล่านี้ช่วยสร้างสมดุลระหว่างการท่องเที่ยวหรูหราระดับไฮเอนด์ กับการท่องเที่ยวแบบยั่งยืนที่คำนึงถึงวัฒนธรรมและประเพณีของไทยมากขึ้น
- การสร้างกระแสแฟชั่นและไลฟ์สไตล์ ซีรีส์ยังส่งผลต่อแฟชั่นและไลฟ์สไตล์ระดับไฮเอนด์ ที่ได้แรงบันดาลใจจากตัวละครและสถานที่ที่ใช้ถ่ายทำ รวมไปถึงสินค้าและบริการสุดหรูที่ได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้นในกลุ่มผู้บริโภคที่มีกำลังซื้อสูง รวมถึงสะท้อนภาพลักษณ์ของสังคมชั้นสูงและความซับซ้อนของวิถีชีวิตระดับลักชัวรี
นอกจากนี้ ซีรีส์ยังส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมการผลิตภาพยนตร์ในไทยอย่างมาก เพราะการที่ซีรีส์ระดับโลกเลือกประเทศไทยเป็นสถานที่ในการถ่ายทำ จะช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือและเปิดประตูให้โปรดักชันอื่น ๆ หันมาสนใจประเทศไทยมากขึ้นในอนาคต
The White Lotus Effect อิทธิพลจากซีรีส์ที่มีต่อการท่องเที่ยวกลุ่มลักชัวรี
หลังจากที่ Mike White และทีมงานเดินทางมาสำรวจโรงแรมต่าง ๆ ทั่วประเทศ ก่อนจะตัดสินใจเลือกโรงแรมหรู 4 แห่ง เพื่อใช้เป็นสถานที่ถ่ายทำ ได้แก่ Four Seasons Resorts Koh Samui (เกาะสมุย) Anantara Lawana Koh Samui Resort (เกาะสมุย) Anantara Bophut Koh Samui Resort (เกาะสมุย) และ Anantara Mai Khao Phuket Villas (ภูเก็ต) ส่งผลให้การท่องเที่ยวกลุ่มลักชัวรี (Luxury Tourism) ขับเคลื่อนยอดจองโรงแรมและราคาห้องพักบนเกาะสมุยเฉลี่ย (ADR) เพิ่มสูงขึ้นถึง 40% (ข้อมูลจากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย)
นอกจากนี้ อสังหาริมทรัพย์อื่น ๆ อย่างวิลลาและบ้านพักตากอากาศระดับไฮเอนด์บนเกาะสมุยและเกาะภูเก็ต ก็ได้รับความสนใจเพิ่มขึ้นเช่นกัน นับตั้งแต่ภาพยนตร์เรื่อง The Beach (2000) สร้างชื่อเสียงให้อ่าวมาหยาดึงดูดความสนใจจากนักท่องเที่ยวทั่วโลกมาแล้ว รวมถึงภาพยนตร์เรื่อง The Hangover Part II (2011) ที่ส่งผลให้วิถีชีวิตบนเกาะสมุยและภูเก็ตมีแรงดึงดูดต่อผู้ซื้อจากต่างประเทศ คาดการณ์ว่า The White Lotus Effect จะส่งผลต่อความต้องการเป็นเจ้าของวิลลาส่วนตัวและบ้านพักตากอากาศสุดหรูในประเทศไทยเพิ่มมากขึ้นเช่นกัน
ครูเล็ก-ภัทราวดี มีชูธน
(Fabio Lovino / HBO / press.wbd.com)
โอกาสและความท้าทาย ในการพัฒนาเศรษฐกิจไทยอย่างยั่งยืน
การมาถึงของ The White Lotus ซีซั่น 3 ถือเป็นโอกาสทองในการพัฒนาอุตสาหกรรมในด้านต่าง ๆ ของประเทศไทย ทว่าเราจะรักษาความยั่งยืนทางเศรษฐกิจสร้างสรรค์ เหมือนความสำเร็จของเศรษฐกิจสร้างสรรค์อย่าง “Cool Japan” ประเทศญี่ปุ่น และ “Creative Korea” ประเทศเกาหลี ผ่านการนำเสนอคอนเทนต์ของซีรีส์ระดับโลก รวมไปถึงภาพยนตร์ต่างประเทศเรื่องอื่น ๆ ที่เข้ามาถ่ายทำในประเทศไทยอย่างไรให้เกิดประโยชน์สูงสุด
แน่นอนว่า การกระตุ้นเศรษฐกิจในระยะสั้นถือเป็นเรื่องดี แต่เรายังควรมองถึงการส่งเสริมเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์เพื่อเป็นแนวทางในการขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศอย่างยั่งยืน โดยมุ่งเน้นการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ ทักษะ และภูมิปัญญา เพื่อสร้างมูลค่าและคุณค่าเพิ่มให้กับสินค้าและบริการต่าง ๆ โดยรัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรใช้โอกาสนี้ในการพัฒนาสาธารณูปโภคและบุคลากร การส่งเสริมภาพลักษณ์ของสินค้า การสร้างแบรนด์ และบริการสร้างสรรค์ของไทยที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวด้วยแผนระยะยาวที่วัดผลได้อย่างมีประสิทธิภาพ
นอกจากนี้ เรายังควรส่งเสริมเรื่องการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ (Ecotourism) ที่เสริมความตระหนักให้นักท่องเที่ยวมีความรับผิดชอบต่อแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติและวัฒนธรรม เปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ พัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ให้เป็นแหล่งเรียนรู้สำคัญ รวมถึงการส่งเสริมให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการจัดการการท่องเที่ยวและสร้างสรรค์กิจกรรมท่องเที่ยวด้วยตนเอง เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้เข้าถึงเอกลักษณ์ของความเป็นไทยอย่างแท้จริง
รวมไปถึงการสร้างระบบนิเวศที่เอื้อต่อการผลิตคอนเทนต์คุณภาพสูงทั้งในด้านสิทธิประโยชน์ทางภาษี การอำนวยความสะดวกด้านวีซ่าและใบอนุญาตต่าง ๆ รวมถึงการพัฒนาทักษะแรงงานสร้างสรรค์ ที่จะเป็นกุญแจสำคัญในการต่อยอดความสำเร็จจาก The White Lotus สู่การเป็นศูนย์กลางการผลิตคอนเทนต์ระดับโลกของไทยได้ในอนาคต
เรื่อง: รัสรินทร์ สุนทรกลมรัศมิ์
ที่มา:
บทความ “What’s Next For The ‘White Lotus Effect’? A Property Boom In Thailand” โดย Kissa Castaneda
บทความ “Measuring the ‘White Lotus effect’: How TV and Film Locations Impact Travel” โดย Laura Hall
บทความ “Luxury Outlook 2025: The ‘White Lotus Effect’ Is Real” โดย R. Daniel Foster
บทความ “‘The White Lotus Effect’ Is Already in Full Swing for This Four Seasons Thailand Resort” โดย Jordan Hart
บทความ “แห่ตามรอย ‘ลิซ่า’ ซีรีส์ The White Lotus Season 3 ทำยอดโรงแรมพุ่ง” จาก prachachat.net