ทวิสต์ภาพลักษณ์ “อาหารกระป๋อง” สู่จานอาหารหรู
ช่วงทศวรรษ 1990 อาหารทะเลกระป๋องได้รับความนิยมอย่างมาก แต่เมนูด่วนเหล่านี้มักถูกมองว่าเป็นอาหารคุณภาพต่ำ ผลิตภัณฑ์อย่างทูน่ากระป๋อง ปลาแซลมอน และหอยลายกระป๋องวางขายในซูเปอร์มาร์เก็ตหลากหลายรูปแบบและในราคาที่ไม่แพง ปัจจุบันอาหารทะเลกระป๋องกำลังจะเปลี่ยนไป โดยเฉพาะในยุโรป เช่น โปรตุเกสและสเปน อาหารกระป๋องถูกสร้างสรรค์ให้กลายเป็นเมนูชั้นเลิศในสไตล์ “Conservas” ที่ผ่านกระบวนการถนอมอาหารอย่างพิถีพิถัน และบรรจุในแพ็กเกจจิงที่สวยงาม
Conservas สัญลักษณ์แห่งคุณภาพและศิลปะ
Conservas เป็นอาหารทะเลกระป๋องเกรดพรีเมียมที่เน้นคุณภาพในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การจับปลาสดใหม่ การเตรียมเนื้อปลาที่จัดเรียงอย่างประณีตในกระป๋อง ไปจนถึงการใช้ของเหลวคุณภาพสูงในการหมักหรือปรุงรส เช่น น้ำมันมะกอก น้ำสลัด หรือซอส Escabeche ที่มีรสชาติซับซ้อน นอกจากนี้ยังให้ความสำคัญเรื่องบรรจุภัณฑ์ซึ่งถูกออกแบบมาอย่างดีจนกลายเป็นสัญลักษณ์ของงานฝีมือเสมือนชิ้นงานศิลปะ โดยแบรนด์ดังหลายแบรนด์ได้ร่วมมือกับศิลปินในการสร้างสรรค์บรรจุภัณฑ์ที่ดึงดูดใจและสะท้อนอัตลักษณ์ท้องถิ่น ตัวอย่างแบรนด์ที่ได้รับการยอมรับ เช่น José Gourmet, Sea Sisters และ Siesta Co. ซึ่งได้พัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีเอกลักษณ์และความหรูหรา ช่วยสะท้อนถึงคุณภาพและความคิดสร้างสรรค์ได้อย่างลงตัว ความน่าหลงใหลนี้ ผลักดันให้ Anna Hezel อดีตบรรณาธิการสื่อออนไลน์อย่าง TASTE และ Epicurious ลุกขึ้นมาเขียนหนังสือ Tin to Table: Fancy, Snacky Recipes for Tin-thusiasts and A-fish-ionados ซึ่งกล่าวถึงศักยภาพในการปรุงอาหารด้วยวัตถุดิบจากกระป๋อง
โอกาสและความท้าทายในวงการอาหารทะเลกระป๋อง
เหตุผลเบื้องหลังที่ทำให้อาหารกระป๋องกลับมาเป็นที่สนใจอีกครั้ง เกิดจากช่วงการระบาดของโควิด-19 ที่ช่วยเร่งกระแสความนิยมในอาหารทะเลกระป๋อง ผู้บริโภคต้องการอาหารที่เก็บได้นานและเข้าถึงง่าย หลายคนจึงหันมาเลือกบริโภคอาหารกระป๋องเกรดพรีเมียมซึ่งให้รสชาติที่ดีกว่า แบรนด์อย่าง Sea Sisters ของอังกฤษซึ่งก่อตั้งในปี 2021 มีชื่อเสียงเรื่องการใช้วัสดุที่ย่อยสลายได้ หรือการบริจาคเปลือกหอยให้กับศิลปินเพื่อใช้ประโยชน์
ราคาของอาหารทะเลกระป๋องทั่วไปและพรีเมียมแตกต่างกันอย่างชัดเจน อาหารกระป๋องทั่วไปมีราคาเพียง 1-2 ดอลลาร์สหรัฐ ขณะที่ผลิตภัณฑ์พรีเมียมที่ใช้วัตถุดิบและบรรจุภัณฑ์คุณภาพสูงอาจมีราคาสูงถึง 8-40 ดอลลาร์สหรัฐต่อกระป๋อง ผลิตภัณฑ์ระดับสูงเหล่านี้มักใช้ปลาที่จับได้ตามธรรมชาติ มีกระบวนการผลิตที่ยั่งยืน และบรรจุภัณฑ์ที่สวยงาม ตัวอย่างเช่น แบรนด์ José Gourmet ได้ร่วมมือกับศิลปินเพื่อออกแบบฉลากที่มีความสร้างสรรค์และดึงดูดใจ เช่น ภาพปลาซาร์ดีนสวมหมวกทรงสูง หรือปลาทูที่มีหางเป็นพริก นอกจากนี้อาหารทะเลกระป๋องเกรดพรีเมียมมักสร้างสรรค์เมนูอาหารที่หลากหลาย เช่น หอยแมลงภู่ในซอส Escabeche ที่สามารถนำมาทานคู่กับมันฝรั่งทอด พริกดอง และมะกอก หรือน้ำเกลือและน้ำมันมะกอกในกระป๋องสามารถนำไปใช้ปรุงซุปและพาสตาได้
มูลค่าตลาดอาหารทะเลกระป๋อง
ตลาดอาหารทะเลกระป๋องทั่วโลกเติบโตขึ้นจาก 1.04 ล้านล้านบาทในปี 2016 เป็น 1.28 ล้านล้านบาทในปี 2021 ประเทศไทยเองถือเป็นผู้ส่งออกอาหารทะเลกระป๋องรายใหญ่ ข้อมูลจากกรมประมง สรุปว่าในปี 2023 ไทยมีปริมาณการส่งออกถึง 1.6 ล้านตัน คิดเป็นมูลค่าราว 1.13 หมื่นล้านบาท ตัวเลขนี้เพิ่มขึ้นจากปี 2021 ถึง 8.6% ซึ่งสะท้อนถึงความต้องการที่เพิ่มขึ้นของสินค้าคุณภาพสูงในตลาดโลก ในส่วนความหลากหลายของเมนู ทูน่ากระป๋องยังคงเป็นสินค้าส่งออกอันดับที่หนึ่งของไทย โดยมีมูลค่าประมาณ 6.05 หมื่นล้านบาทในปี 2023 รองลงมาคือปลาซาร์ดีนกระป๋อง (4.57 พันล้านบาท) และปลาอื่น ๆ (5.25 พันล้านบาท) ตัวเลขเหล่านี้ยืนยันถึงบทบาทสำคัญของประเทศไทยในตลาดอาหารกระป๋องโลก แต่สิ่งหนึ่งที่เป็นความท้าทาย เนื่องด้วยไทยมีทั้งวัตถุดิบที่มีคุณภาพ วิธีการปรุงก็ซับซ้อนและมีเอกลักษณ์ คือไทยจะเสริมช่องว่างตลาดอาหารทะเลกระป๋องแบบพรีเมียม อย่างไร
ไอเดียการกินอาหารกระป๋องให้สนุก
สงขลามีบาร์อาหารกระป๋องเจ้าแรกในไทย โดยดึงแฟรนไชส์จากญี่ปุ่นชื่อ Mr. Kanso มาร่วมด้วย แนวทางของร้าน Mr. Kanso คือการเป็น “Canned Foods Bar” ที่ผสมผสานการเสิร์ฟอาหารกระป๋องกับเครื่องดื่ม เช่น เบียร์ หรือเครื่องดื่มคุณภาพดี บางสาขาขายเฉพาะอาหารกระป๋องอย่างเดียว โดย Mr. Kanso นำเสนอแนวคิดคล้ายกับโอทอป มุ่งเน้นการคอลแล็บกับจังหวัดที่มีแหล่งวัตถุดิบพิเศษหรือหายาก สร้างสรรค์เมนูใหม่ ๆ เพื่อเพิ่มมูลค่าให้แก่อาหารกระป๋องและรสชาติที่หลากหลายขึ้น
ความนิยมในอาหารทะเลกระป๋องเกรดพรีเมียมไม่ใช่แค่เทรนด์ชั่วคราว แต่เป็นการสะท้อนถึงคุณค่าของงานฝีมือ รสชาติที่ซับซ้อน ความใส่ใจในรายละเอียด และการตอบสนองต่อค่านิยมสมัยใหม่ อาหารกระป๋องเหล่านี้ได้เปลี่ยนภาพลักษณ์จากอาหารราคาประหยัดมาเป็นสินค้าแห่งความภาคภูมิใจของประเทศ
ที่มาภาพ
https://onceinlife.co/mr-kanso
https://despanabrandfoods.com/products/tin-to-table-fancy-snacky-recipes-for-tin-thusiasts-and-a-fish-ionados
https://despananyc.com/products/tin-to-table-fancy-snacky-recipes-for-tin-thusiasts-and-a-fish-ionados
https://grocerypost.com/collections/jose-gourmet